Müzisyenlerde temporal işitsel işlemleme becerilerinin ve odyolojik bulguların konuşma sesinin akustik özelliklerine etkisi The effect of temporal auditory processing skills and audiological findings on acoustic properties of speech sound in musicians

Abstract

Bu araştırma, müzik eğitiminin bireylerin temporal işitsel işlemleme becerileri, akustik ses üretim parametreleri ve odyolojik eşik düzeyleri üzerindeki etkilerini çok boyutlu olarak incelemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, müzik eğitimi almakta olan farklı sınıf düzeylerindeki bireyler ile müzik eğitimi almamış bireylerin karşılaştırmalı analizine dayanmaktadır. Çalışmaya Karabük Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim görmekte olan 20 birinci sınıf öğrencisi (Müzik 1 Grubu), 20 dördüncü sınıf öğrencisi (Müzik 4 Grubu) ve 25 müzik eğitimi almamış bireyden oluşan kontrol grubu olmak üzere toplam 65 birey dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamında her bireye temporal işitsel işlemleme becerilerinin değerlendirilmesi amacıyla Frekans Patern Testi (FPT), Süre Patern Testi (SPT) ve Rastgele Aralık Tespit Etme Testi (RATET) uygulanmıştır. Bunun yanı sıra, katılımcıların ses parametreleri Praat yazılımı (v6.3.15) ile analiz edilmiştir. Akustik analizde temel frekans (F0), jitter, shimmer, HNR (harmonik-gürültü oranı), intensity ve formant frekansları (F1–F2) değerlendirilmiştir. Ayrıca, katılımcılara saf ses odyometrisi ve yüksek frekans odyometrisi uygulanarak işitme eşikleri tespit edilmiş ve her bireye otoakustik emisyon (DPOAE) testi ile 1 000 ile 8 000 Hz aralığındaki duyma eşikleri ölçülmüştür. Elde edilen bulgular doğrultusunda, müzik eğitimi almış bireylerin hem temporal işitsel işlemleme testlerinde hem de akustik ses parametrelerinde kontrol grubuna kıyasla daha başarılı sonuçlar sergiledikleri görülmüştür. Müzik 4 Grubu, Rastgele Aralık Tespit Etme Testinde en düşük eşik değerlerine, FPT ve SPT testlerinde ise en yüksek skor ortalamalarına sahip olmuştur. Akustik analiz sonuçlarında müzik eğitimi almış bireylerin jitter ve shimmer oranları daha düşük, HNR ve intensity değerleri ise daha yüksek bulunmuştur. Bu durum, ses üretiminde istikrar, rezonans kalitesi ve kontrol becerisinin gelişmişliğini ortaya koymaktadır. Ayrıca kadın bireylerin ses ve işitsel işlemleme performanslarının genel olarak daha stabil ve tutarlı olduğu tespit edilmiştir. xiii Otoakustik emisyon bulguları özellikle Müzik 4 Grubu’nda 4 000–8 000 Hz frekans aralığında azalma göstermiş; bu durumun, uzun süreli müzik pratiğine bağlı olarak kokleadaki dış tüylü hücrelerde harabiyet olduğunu düşündürdüğü değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, müzik eğitiminin yalnızca estetik bir deneyim değil; aynı zamanda bireyin nörofizyolojik, bilişsel ve motor sistemleri üzerinde çok boyutlu etkiler yaratan stratejik bir öğrenme aracı olduğu anlaşılmıştır. Araştırma bulguları, müzik eğitiminin dil gelişimi, ses terapisi, konuşma bozuklukları ve işitsel rehabilitasyon gibi alanlara entegre edilebilecek potansiyel katkılarını desteklemektedir.