Temporal lob epilepsili hastalarda sosyal kognisyonun video temelli gerçek yaşam senaryosu ile incelenmesi: pilot bulgular
Künye
ÖZDEM, M (2024). Temporal Lob Epilepsili Hastalarda Sosyal Kognisyonun Video Temelli Gerçek Yaşam Senaryosu ile İncelenmesi: Pilot Bulgular Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Atlas Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Dil ve Konuşma Terapisi Anabilim Dalı, İstanbul.Özet
Bu araştırma ile Temporal Lob Epilepsili Bireylerin sosyal kognisyon düzeylerinde herhangi bir bozulma olup olmadığını ve yaşam kalitesi düzeyinin analizi amaçlanmaktadır. Araştırma Atlas Üniversitesi Medicine Hastanesinden Dr. Öğr.Üyesi Demet Aygün ÜSTEL tarafından takipli ve Temporal Lob Epilepsisi tanısı almış 17 olgu ve yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi eşleşen 17 kontrol grubu tarafından oluşmaktadır. Çalışmaya yaş ortalaması 37.5 olan 34 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcıların 17'sini kadın (%50) 17'ini (%50) erkek oluşturmaktadır. Katılımcıların 10 tanesi (%29,41) lisans mezunu, 22 tanesi (%64,70) lise mezunu ve 2 tanesi (%5,88) ortaokul mezunudur. Temporal lob epilepsisi bireylerin sosyal kognitif işlevlerinde bozulmalara yol açarak empati yetenekleri, çıkarım yapma becerileri ve kognisyonda bozulmalara sebep olur. Bu bozulmalar dil becerilerine yansır. Dil becerilerinde bozulmaları değerlendirebilmek için TLE'li bireylerle sağlıklı bireylerin içsel durum terimlerini ne sıklıkla kullandığı karşılaştırılmıştır. Bireylere daha önceden hazırlanan gelin, görümce ve damat temalı Gerçek Yaşam Senaryo videosu izletilip buna yönelik sorular sorup verilen cevaplar transkript edilmiştir. Transkript sonuçlarına göre TLE'li bireyler ile sağlıklı bireylerin sosyal kognisyon sorularına verilen cevaplardaki kognitif terim sayısı değerleri arasında ve emosyonel terim sayıları arasında anlamlı bir farklılık bulunmaktadır. (p=0,005<0,05), (p=0,001<0,05) Temporal Lob Epilepsisi hastalığı bulunan bireyler ile sağlıklı bireylerin sosyal kognisyon sorularına verilen cevaplardaki Metaforik terim sayısı değerleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. (p=0,261>0,05) Temporal lob epilepsili bireylerde kognisyonun etkilenip etkilenmediğini incelemek içinse Addenbrook Kognitif Bataryası uygulanmıştır. Temporal lob epilepsili bireylerle sağlıklı bireylerin Addenbrook skorları karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. (p=0,001<0,05). Transkript edilen cevaplarda verilen sonuçlara göre TLE bireylerin kognitif terim sayısı ve emosyonel terim sayısını sağlıklı bireylere göre daha az ürettiği görülmüştür. Metafor Sayısı ortalaması birbirine çok yakın olup anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Literatürdeki çalışmalarla uyumlu olarak TLE'li bireylerde kognisyonun ve buna bağlı olarak afektif ve kognitif empatinin bozulduğu görülmüştür. Anahtar kelimeler: Epilepsi, Temporal Lob, Sosyal Kognisyon, Dil, Afektif Empati, Kognitif Empati With this research, it is aimed to analyse whether there is any deterioration in the social cognition levels of individuals with Temporal Lobe Epilepsy and the level of quality of life. The research consists of 17 cases diagnosed with Temporal Lobe Epilepsy and followed by Dr.Lecturer Demet Aygün from Atlas University Medicine Hospital and 17 control groups with age, gender and education level matching. The study included 34 participants with an average age of 37.5 years. Seventeen of the participants were female (50%) and 17 (50%) were male. Ten of the participants (29.41%) were undergraduate graduates, 22 (64.70%) were high school graduates and 2 (5.88%) were secondary school graduates. Temporal lobe epilepsy causes impairments in the social cognitive functions of individuals, leading to impairments in empathy skills, inference making skills and cognition. These impairments are reflected in language skills. In order to evaluate the impairments in language skills, we compared how often individuals with TLE and healthy individuals used internal state terms. The individuals were shown the Real Life Scenario video with the theme of bride, sister-in-law and groom prepared beforehand and asked questions about it and the answers were transcribed. According to the transcript results, there is a significant difference between the number of cognitive terms and the number of emotional terms in the answers given to the social cognition questions of individuals with TLE and healthy individuals. (p=0,005<0,05), (p=0,001<0,05) There is no significant difference between the number of metaphorical terms in the answers given to the social cognition questions of individuals with Temporal Lobe Epilepsy and healthy individuals. (p=0,261>0,05) Addenbrook Cognitive Battery was applied to examine whether cognition was affected in individuals with temporal lobe epilepsy. A significant difference was found when Addenbrook scores of individuals with temporal lobe epilepsy and healthy individuals were compared (p=0.001<0.05). According to the results given in the transcribed answers, it was observed that TLE individuals produced fewer cognitive terms and emotional terms than healthy individuals. The mean number of metaphors was very close to each other and no significant difference was found. In accordance with the studies in the literature, it was observed that cognition and consequently affective and cognitive empathy were impaired in individuals with TLE. Keywords: Epilepsy, Temporal Lobe, Social Cognition, Language, Affective Empathy, Cognitive Empathy