Covid-19 geçiren kişilerde entübasyona bağlı oluşan yutma bozukluğunun değerlendirilmesi = Evaluation of swallowing disorder due to intubation in people with Covid-19
Citation
Çiçek, M. K. (2023). Covid-19 Geçiren Kişilerde Entübasyona Bağlı Oluşan Yutma Bozukluğunun Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Atlas Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Dil ve Konuşma Terapisi Anabilim Dalı, İstanbul.Abstract
Bu araştırmanın amacı invaziv mekanik ventilasyon yöntemi ile entübe edilen kişilerde entübasyonun yutma yapılarına zarar verip vermediğini ortaya koymaktır. Çalışmaya COVİD-19 teşhisi alıp entübe edilmiş 10 birey (X erkek, Y kadın) ile COVİD-19 teşhisi alıp entübe edilmeden tedavi görmüş 15 birey (X erkek, Y kadın) dâhil edildi. Entübe edilen katılımcıların yaş ortalaması 55,22±22 iken entübe edilmeyen katılımcıların yaş ortalaması ise 52,11±11'dir. Tüm katılımcılar Eating Assessment Tool (EAT-10), The Gugging Swallowing Screen (GUSS) ve Swallow Quality of Life Questionnaire (SWAL-QOL) ile değerlendirildi. Elde edilen bulgular istatistiksel olarak analiz edildi. Çalışmamızda entübe edilen gruptaki kişilerin EAT-10 değerleri entübe edilmeyenlerin EAT-10 değerleri arasında anlamlı farklılık (p=0,001) elde edildi. Entübe edilen grubun GUSS ölçeğinden aldığı puan ile entübe edilmeyen grubun aldığı puan arasındaki fark çok az olmasına karşın istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık (p=0,027) saptandı. Entübe edilen ve edilmeyen gruplar arasında SWAL-QOL anketinin "Communication" alt boyutu (p=0,326) hariç tüm alt boyutlarında ("Burden" p=0,009, "Food Selection" p=0,009, "Eating Duration" p=0,044, "Eating Desire" p=0,039, "Fear" p=0,002, "Sleep" p=0,008, "Fatigue" p=0,000, "Mental Health" p=0,003, "Social" p=0,027) anlamlı farklılık saptandı. Elde edilen bulgulara göre COVİD-19'a bağlı olarak invaziv mekanik ventilasyon yöntemi ile entübe edilen bireylerde yutma bozukluğu gelişme ihtimali vardır. The aim of this study was to determine whether intubation damages swallowing structures in patients intubated with invasive mechanical ventilation. The study included 10 individuals (X male, Y female) who were diagnosed with COVID-19 and intubated and 15 individuals (X male, Y female) who were diagnosed with COVID-19 and treated without intubation. The mean age of intubated participants was 55.22±22 years, while the mean age of non-intubated participants was 52.11±11 years. All participants were evaluated with the Eating Assessment Tool (EAT-10), The Gugging Swallowing Screen (GUSS) and Swallow Quality of Life Questionnaire (SWAL-QOL). The findings were statistically analyzed. In our study, a significant difference (p=0.001) was obtained between the EAT-10 values of the intubated group and the EAT-10 values of the non-intubated group. Although the difference between the GUSS scale score of the intubated group and the non-intubated group was very small, a statistically significant difference (p=0.027) was found. There was a statistically significant difference between the intubated and non-intubated groups in all sub-dimensions of the SWAL-QOL questionnaire ("Burden" p=0.009, "Food Selection" p=0.009) except for the "Communication" sub-dimension (p=0.326), "Eating Duration" p=0.044, "Eating Desire" p=0.039, "Fear" p=0.002, "Sleep" p=0.008, "Fatigue" p=0.000, "Mental Health" p=0.003, "Social" p=0.027) were significantly different. According to the findings, swallowing disorder is likely to develop in individuals intubated with invasive mechanical ventilation method due to COVID-19.