Obez bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi / Evaluation of healthy lifestyle behaviors and quality of life in obese individuals

Abstract

Obezite, gün geçtikçe insidansı artan ve 21. yüzyılın pandemisi olarak kabul edilen bir hastalıktır. Obeziteye neden olan genetik faktörlerin yanı sıra esas nedenler yüksek enerjili besinleri içeren, doymuş yağ ve basit şekerden zengin beslenme tipi ve hareketsiz yaşam tarzıdır. Obezite, bireyi sadece fiziksel olarak etkilemekle kalmaz birçok metabolik sorunu da beraberinde getirir. Araştırmanın amacı, obez bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve yaşam kalitesini değerlendirmektir. Çalışma; yaşları 18-65 arasında değişiklik gösteren yaş ortalaması 30.1±10.6 yıl olan toplam 388 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada obez bireylerde ağırlığın yaşam kalitesi üzerine etkisi sağlıklı yeme davranışı ölçeği ve yaşam kalitesi ölçeği kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu çalışma sonucunda; katılımcıların obezite süreleri kadınlarda erkeklere göre daha düşük ve kadınlar ve erkekler arasında ağırlığın kaybı ve korunma süresi açısından benzerlik olduğu bulunmuştur. Kadınların ve erkeklerin arasında enerji, canlılık, vitalite puan ortalamaları sırasıyla, 43.3±18.5 ve 47.7±16.9 olup, puan ortalamaları arasında istatiksel anlamlılık bulunmuştur ve erkeklerin puan ortalaması daha yüksektir. İlaç kullanımı gerektiren hastalık varlığı durumunda kendini gerçekleştirme puanı 29.9±6, egzersiz puanı 8.3±2.5, kişilerarası Destek puanı 14.2±2.8'dir. İlaç kullanımı gerektiren hastalık varlığı olmaması durumuyla karşılaştırıldığında hastalığı olan kişilerin kendini gerçekleştirme, egzersiz, kişilerarası destek puan ortalamaları daha düşüktür. Ailede birey sayısı az ise enerji, canlılık, vitalite puanı 52.7±17.5 genel sağlık algısı puanı 47.4±13.1 ve stres yönetimi puanı 26.3±5,5'tir. Ailede birey sayısı az olanların yüksek olanlara göre enerji, canlılık, vitalite, genel sağlık algısı, stres yönetimi puan ortalamaları daha yüksektir. Ailede şişman birey varlığında kendini gerçekleştirme puanı 29.7±6.4, sağlık sorumluluğu puanı 15.4±4.1, egzersiz puanı 7.9±2.4, beslenme puanı 5.1±1.4'tür. Ailede şişman birey olan kişilerin olmayan kişilere göre kendini gerçekleştirme, sağlık sorumluluğu, egzersiz, beslenme puan ortalamaları daha düşüktür. Ağırlığından memnun olan katılımcıların kendini gerçekleştirme puanı 35.9±8.9, beslenme 5.6±1.6, sağlıklı yaşam biçimi davranışları puanı 116.5±25.9'dur. Ağırlığından memnun olan katılımcıların olmayan katılımcılara göre kendini gerçekleştirme, beslenme, sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan ortalamaları daha yüksektir. Bu tez çalışmasında sonuç olarak; obezitenin yaşam kalitesini ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar kelimeler: Obezite, Yaşam kalitesi, Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi

Obesity is a disease whose incidence is increasing day by day and is considered the pandemic of the 21st century. In addition to genetic factors that cause obesity, the main reasons are a diet containing high-energy foods, rich in saturated fat and simple sugar, and a sedentary lifestyle. Obesity not only affects the individual physically but also brings with it many metabolic problems. The aim of the research is to evaluate healthy lifestyle behaviors and quality of life in obese individuals. Study; It was conducted with a total of 388 participants, whose ages varied between 18-65 and whose average age was 30.1±10.6 years. In this study, the effect of weight on quality of life in obese individuals was evaluated using the healthy eating behavior scale and the quality of life scale. As a result of this study; It was found that the obesity duration of the participants was lower in women than in men, and there were similarities between women and men in terms of weight loss and maintenance time. The energy, vitality and vitality mean scores of women and men are 43.3±18.5 and 47.7±16.9, respectively, and a statistical significance was found between the mean scores, and the mean score of men is higher. In case of a disease requiring medication use, the self-actualization score is 29.9±6, the exercise score is 8.3±2.5, and the interpersonal Support score is 14.2±2.8. Compared to those who do not have a disease that requires medication, people with the disease have lower mean scores on self-actualization, exercise, and interpersonal support. If the number of members in the family is small, the energy, vitality and vitality score is 52.7±17.5, the general health perception score is 47.4±13.1 and the stress management score is 26.3±5.5. Those with fewer family members have higher average energy, vitality, vitality, general health perception and stress management scores than those with a higher number of family members. In the presence of an obese family member, the self-actualization score is 29.7±6.4, the health responsibility score is 15.4±4.1, the exercise score is 7.9±2.4, and the nutrition score is 5.1±1.4. Self-actualization, health responsibility, exercise and nutrition average scores are lower for people with an obese family member than for people without. Participants who are satisfied with their weight have a self-actualization score of 35.9±8.9, nutrition score of 5.6±1.6, and healthy lifestyle behavior score of 116.5±25.9. Participants who are satisfied with their weight have higher mean scores on self-actualization, nutrition, and healthy lifestyle behaviors than participants who are not. As a result of this thesis study; It was concluded that obesity negatively affects the quality of life and healthy lifestyle behaviors. Keywords: Obesity, Quality of life, Health-related quality of life