Radyo sunucularının ses hijyeni hakkındaki farkındalık düzeyleri ve ses yorgunluklarının incelenmesi = Investigation of awareness levels about vocal hygiene and vocal fatigue of radio jockeys

Abstract

Bu araştırma ile İstanbul'da çalışmakta olan radyo sunucularının ses hijyeni hakkındaki farkındalık düzeyleri ve ses yorgunluklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın modeli, tanımlayıcı kesitsel araştırma modelidir. Araştırmanın evrenini, İstanbul'da karasal ortamda faaliyet gösteren, RTÜK resmî sitesinde yer alan, ulusal, bölgesel ve yerel ölçekli lisansa sahip radyo kanallarında çalışmakta olan radyo sunucuları oluşturmaktadır. Örneklem sayısı uzman görüşü alınarak 72 kişi olarak belirlenmiş ve 94 radyo sunucusuna ulaşılmıştır. Çalışmanın verileri; ses yorgunluğu ölçeği, demografik bilgi formu ve ses hijyeni farkındalık düzeyi bilgi formu kullanılarak çevrimiçi bir şekilde toplanmıştır. Bağımsız iki grup karşılaştırmaları nicel değişkenlerde Welch t testiyle, nitel değişkenlerde ise Fisher Exact Ki-kare testiyle yapılmıştır. Tüm analizler SPSS (versiyon 26) ile yapılmış ve anlamlılık düzeyi %5 olarak kabul edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına bakıldığında ses hijyeni farkındalık düzeyi soruları ile yaş değişkeni arasındaki karşılaştırmalarda (üçüncü ve altıncı sorularda), eğitim değişkeni arasındaki karşılaştırmlarda (üçüncü soruda), çalışma süresi değişkeni arasındaki karşılaştırmalarda (altı ve on dördüncü sorularda), günlük çalışma saati değişkeni arasındaki karşılaştırmalarda (dokuzuncu soruda), kronik hastalığın varlığı değişkeni arasındaki karşılaştırmalarda (üç, altı ve on birinci sorularda), ses hijyeni/vokal hijyen hakkında bilginin varlığı değişkeni arasındaki karşılaştırmalarda (bir, iki, üç, yedi, sekiz, on bir ve on dokuzuncu sorularda) anlamlı farklılık bulunmuştur. Ses yorgunluğu ölçek skorları bakımından eğitim düzeyi değişkeni karşılaştırıldığında ise yorgunluk ve kaçınma boyutunda yüksek lisans ve doktora eğitimi alanların ortalaması, önlisans ve lisans eğitimi alanların ortalamasından istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur. Diğer boyutlarda ise istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Veriler göz önünde bulundurulduğunda radyo sunucusu olarak çalışmakta olan bireylerin ses hijyeni hakkındaki farkındalıklarının arttırılması için sesin profesyonel kullanımına ve bakımına ilişkin kapsamlı ve sistematik bir eğitim planlanması önerilmektedir.

With this research, it was aimed to examine the awareness levels and vocal fatigue of radio jockeys working in Istanbul about vocal hygiene. The model of the study; It is a descriptive cross-sectional research model. The universe of the research, operating in the terrestrial environment in Istanbul; It consists of radio jockeys working in national, regional and locally licensed radio channels on the official site of RTUK. The sample number was determined as 72 people by taking expert opinion and 94 radio jockeys were reached. The data of the study; vocal fatigue scale, demographic information form and vocal hygiene awareness level information form were collected online. Two independent group comparisons were made with Welch t test for quantitative variables and Fisher Exact Chi-square test for qualitative variables. All analyzes were performed with SPSS (version 26) and the level of significance was accepted as 5%. Considering the results of the analysis, the comparisons between the vocal hygiene awareness level questions and the age variable (in the third and sixth questions), the comparisons between the education variable (in the third question), the comparisons between the working time variable (in the six and fourteenth questions), the comparisons between the daily working hours variable (in the ninth question), comparisons between the presence of chronic disease variable (questions three, six and eleven), comparisons between the variable of presence of knowledge about vocal hygiene (questions one, two, three, seven, eight, eleven and nineteen) difference was found. When the education level variable was compared in terms of vocal fatigue scale scores, the average of those with master's and doctoral education in the dimension of fatigue and avoidance was found to be statistically higher than the average of those with associate and undergraduate education. No statistically significant difference was found in other dimensions. Considering the data, it is recommended to plan a comprehensive and systematic training on the professional use and care of voice in order to increase the awareness of individuals working as radio jockeys about vocal hygiene