Sağ beyin hasarının dil üzerindeki etkisi = Effect of RİGHT brain damages on language

Abstract

Dilsel işlemlemede sol serebral hemisferin baskınlığı, pek çok araştırma ile ortaya konmuş ve kabul görmüştür. Güncel nörogörüntüleme bulguları, sağ serebral hemisferin dilin prozodik ve sosyal kullanım boyutu ile ilgili süreçleri yönettiği ve işitsel anlamanın erken kortikal evrelerinde görev aldığını göstermektedir. Türkçe konuşan bireylerde sağ serebral hemisferin vasküler hasarlarının neden olduğu dil bozuklukları ile ilgili yeteri sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu amaçla sağ serebral hemisfer lezyonu olan bireyler; sol serebral hemisfer lezyonu olan ve herhangi nörolojik hastalığı olmayan sağlıklı bireyler ile Afazi Dil Değerlendirme testi (ADD) ve anlatı analizi üzerinden karşılaştırılmıştır. Sağ serebral hemisfer hasarı olan bireylerde afazi tanısı olmamasına rağmen, ADD alt testlerinden konuşma akıcılığı alt testinde sağlıklı kontrollere göre düşük performans göstermişlerdir. Benzer biçimde anlatı analizinde ifade revizyonu tipindeki çabalar ve toplam çaba oranı sağlıklı kontrollere göre anlamlı ölçüde yüksek sıklıktadır. Planlama, soyutlama ve görsel yapılandırma becerisini gerektiren Saat Çizimi testinde sağ hemisfer hasarlı bireyler sağlıklı kontrollere göre daha düşük skorlar elde etmişlerdir. Sonuçlar, sağ serebral hemisfer hasarının dilin çeşitli bileşenleri ve yürütücü işlevlerde bozulmaya yol açtığını göstermektedir.

The dominance of the left cerebral hemisphere in linguistic processing has been demonstrated and accepted by many studies. Recent neuroimaging findings suggest that the right cerebral hemisphere manages processes related to prosodic and social use of language and is involved in the early cortical stages of auditory comprehension. There are not enough studies on language disorders caused by vascular damage to the right cerebral hemisphere in Turkish-speaking individuals. For this purpose, individuals with right cerebral hemisphere lesions were compared with healthy individuals with left cerebral hemisphere lesions and without any neurological disease on the Aphasia Language Assessment Test (ADT) and narrative analysis. Although individuals with right cerebral hemisphere damage did not have a diagnosis of aphasia, they showed lower performance than healthy controls in the speech fluency subtest of the ADD subtest. Similarly, in narrative analysis, expression revision type efforts and total effort rate were significantly higher than healthy controls. In the Clock Drawing test, which requires planning, abstraction and visual structuring skills, individuals with right hemisphere damage scored lower than healthy controls. The results suggest that right cerebral hemisphere damage leads to impairment in various components of language and executive functions.