Şizofreni tanısı almış bireylerin antropometrik ölçümleri ve biyokimyasal parametrelerinin değerlendirilmesi
Künye
Erşan Özkan, S. (2024). Şizofreni Tanısı Almış Bireylerin Antropometrik Ölçümleri ve Biyokimyasal Parametrelerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Atlas Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, İstanbul.Özet
Bu çalışmada, şizofreni tanısı almış bireylerde metabolik sağlık belirteçleri (açlık kan şekeri, lipid profili, beden kütle indeksi vb.) incelenmiş, bu belirteçlerin cinsiyet, eğitim seviyesi ve çalışma durumu gibi faktörlere bağlı farklılıkları değerlendirilmiştir. Çalışma, retrospektif, tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırma olarak planlanmıştır. Araştırma, Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Bölümü'ndeki 2022 Eylül ile 2023 Eylül tarihleri arasında bilgileri kayıtlı olan 178 şizofreni hastasını kapsamaktadır. Veriler, hasta dosyalarından retrospektif olarak toplanmıştır. Hasta Bilgi Formu ile demografik ve klinik bilgiler; Antropometrik Ölçümler ile Bel Çevresi (BÇ), Beden Kütle İndeksi (BKİ), Biyokimyasal Parametreler Bilgi Formu ile Açlık Kan Şekeri (AKŞ), Düşük Yoğunluklu Lipoprotein Kolesterol (LDL-K), Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein Kolesterol (HDL-K), Trigliserid (TG) gibi biyokimyasal değerler elde edilmiştir. Veriler, IBM SPSS 25.0 programında tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizleri ve Ki-Kare analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırmada, kadınlarda BÇ ve BKİ değerlerinin erkeklere göre daha yüksek olduğu, erkeklerde ise lipid profili bozukluklarının daha belirgin olduğu saptanmıştır. AKŞ ortalaması 111.22 mg/dL olarak belirlenmiş ve diyabet riski açısından önemli bir faktör olduğu öngörülmüştür. Eğitim seviyesi düşük bireylerde metabolik sağlık risklerinin daha yüksek olduğu ve sağlıklı beslenme farkındalığının sınırlı olduğu görülmüştür. Çalışmayan bireylerde LDL-K ve TG seviyelerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Metabolik sağlık profil bozukluğunun, antipsikotik ilaçların metabolik yan etkileri, sağlıksız beslenme ve sedanter yaşam tarzı ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Şizofreni tanısı almış bireylerde metabolik sağlık belirteçleri, cinsiyet, eğitim durumu ve çalışma durumu gibi faktörlere bağlı olarak farklılık göstermektedir. Bu bireylerin metabolik sağlık risklerinin azaltılması için bireyselleştirilmiş beslenme müdahaleleri, düzenli fiziksel aktivite ve farkındalık eğitimleri önerilmektedir. In this study, metabolic health indicators (e.g., fasting blood glucose, lipid profile, body mass index, etc.) in individuals diagnosed with schizophrenia were examined, and the variations in these indicators based on factors such as gender, education level, and employment status were evaluated. The study was designed as a retrospective, descriptive, and cross-sectional research. It included 178 schizophrenia patients whose records were available at the Psychiatry Department of Niğde Ömer Halis Demir University Training and Research Hospital between September 2022 and September 2023. Data were retrospectively collected from patient files. Demographic and clinical information was obtained through the Patient Information Form, anthropometric measurements included Waist Circumference (WC) and Body Mass Index (BMI), and biochemical data, such as Fasting Blood Glucose (FBG), Low-Density Lipoprotein Cholesterol (LDL-K), High-Density Lipoprotein Cholesterol (HDL-K), and Triglycerides (TG), were gathered using the Biochemical Parameters Information Form. The data were analyzed using IBM SPSS 25.0 software through descriptive statistics, correlation analyses, and Chi-square tests. The findings revealed that women had higher WC and BMI values compared to men, while men exhibited more pronounced lipid profile abnormalities. The mean FBG was determined to be 111.22 mg/dL, indicating a significant risk factor for diabetes. Individuals with lower education levels were found to have higher metabolic health risks and limited awareness of healthy eating. Unemployed individuals were observed to have elevated LDL-K and TG levels. Metabolic health profile abnormalities were associated with the metabolic side effects of antipsychotic medications, unhealthy dietary habits, and sedentary lifestyles.The study concluded that metabolic health indicators in individuals diagnosed with schizophrenia vary according to factors such as gender, education level, and employment status. To reduce metabolic health risks in this population, personalized nutritional interventions, regular physical activity, and awareness training are recommended.