Ön çapraz bağ yaralanması olan yetişkinlerde dengeyi etkileyen faktörlerin belirlenmesi / Determination of factors affecting balance in adults with anterior cruciate ligament injury

Abstract

Bu tez çalışması, ön çapraz bağ (ÖÇB) yaralanması geçirmiş yetişkin bireylerde statik ve dinamik dengeyi etkileyen faktörleri belirlemek ve bu bireyleri sağlıklı kontrollerle karşılaştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya 24 ÖÇB yaralanmalı birey ve 24 sağlıklı birey dahil edilmiştir. Katılımcıların diz fleksiyon ve ekstansiyon kas kuvveti ile enduransı, ağrı düzeyleri, kinezyofobi, fiziksel aktivite düzeyleri ve yaşam kaliteleri değerlendirilmiş; denge testleri ise Tek Ayak Üzerinde Durma Testi (gözler açık ve kapalı) ile statik, ALFA Stabilometrik Platform Denge Ölçüm Sistemi Testi ile dinamik denge olarak ölçülmüştür. ÖÇB grubunun tüm denge testlerinde sağlıklı bireylere kıyasla anlamlı düzeyde düşük performansa sahip olduğunu göstermiştir (p<0,05). Ayrıca ÖÇB grubunda denge skorları; diz ekstansiyon kas kuvveti, fiziksel fonksiyon ve ağrı gibi parametrelerle güçlü ilişkiler göstermiştir (p<0,05). Çoklu doğrusal regresyon analizine göre diz ekstansiyon kas kuvveti ve SF-36 fiziksel fonksiyon alt boyutu gözler açık statik dengeyi %60 oranında; gözler kapalı durumda statik dengeyi ise %50 oranında; dinamik dengeyi ise ağrı, diz ekstansiyon kas kuvveti ve statik denge %32 oranında tahmin ettiği belirlemiştir. Bu tezin sonuçlarına göre, ÖÇB yaralanmasının sadece diz çevresi kas kuvveti ve proprioseptif kapasiteyi değil, aynı zamanda fonksiyonel bağımsızlık ve yaşam kalitesini de etkilediğini göstermektedir. Sonuçlar doğrultusunda, ÖÇB yaralanması sonrası rehabilitasyon programlarında denge eğitiminin yanı sıra kas kuvvetinin artırılmasına ve psiko-sosyal faktörlerin iyileştirilmesine yönelik bütüncül yaklaşımların önemi vurgulanmaktadır.