Görme Gereci Kullanıcıların Göz Sağlığı Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı görme gereci kullanıcılarının göz sağlığı okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tasarımda gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya optik gözlük ve kontakt lens kullanan gönüllü bireyler dahil edilmiş, sağlık çalışanı ve/veya sağlık bölümü öğrencileri çalışma dışı bırakılmıştır. Veriler, Mayıs-Ekim 2023 tarihleri arasında Google Forms aracılığıyla 406 kişiden toplanmıştır. Veri toplama aracının; birinci kısmında katılımcıların kişisel özellikleri ve göz sağlığı hakkında sorular yer alırken, ikinci kısmında “Göz Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde iki bağımsız grupta t testi, ikiden fazla bağımsız grup karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni testi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların ölçekten aldıkları kontrol alt boyutu ortalaması 11,46±5,03, önleyici alt boyutu ortalaması 13,13±7,73, komplikasyon alt boyutu ortalaması 16,83±10,74 olarak bulundu. Katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim, meslek, gelir düzeyi, göz muayenesi yaptırma sıklığı, kullandığı görme gereci türü ve göz sağlığı hakkında bilgi edinme kaynağı ile göz sağlığı okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı fark bulundu (p<0,05). Sonuç: Göz sağlığı okuryazarlığını farklı demografik değişkenler etkilemektedir. Katılımcıların göz sağlığını korumaya yönelik okuryazarlıkları ortanın üzerinde, göz hastalıklarının oluşumunu önleme ve komplikasyonlarına ilişkin okuryazarlıkları ise orta düzeydedir.

Aim: The aim of this study is to examine the eye health literacy levels of vision aid users. Materials and Methods: The study was carried out descriptively. Voluntary individuals using optical glasses and contact lenses were included in the study. Health workers and/or students of health departments were excluded from the study. Data were collected from 406 participants between May and October 2023 through Google Forms. The first part of the data collection tool includes questions about the personal characteristics of the participants and eye health. In the second part, ‘Eye Health Literacy Scale’ was used. In the analysis of the data, t-test was applied in two independent groups and one-way analysis of variance (ANOVA) was applied in the comparison of more than two independent groups. Bonferroni test was used to find the group that made a difference. Results: The mean of the control sub-dimension, the mean of the preventive sub-dimension, the mean of the preventive sub-dimension and the mean of the complication sub-dimension were found to be 11.46±5.03, 13.13±7.73 and 16.83±10.74, respectively. A significant difference was found between the participants’ gender, age, education, occupation, income level, frequency of eye examinations, type of visual aids used and source of information about eye health and eye health literacy levels (p<0.05). Conclusion: Different demographic variables affect eye health literacy. Participants’ literacy in protecting eye health is above average, while their literacy in preventing the occurrence and complications of eye diseases is at an average level.