Fitness yapan bireylerde beslenme bilgisi ve besin takviyelerine inanç düzeyleri arasındaki ilişki / The relationship between nutrition knowledge and belief levels regarding dietary supplements in individuals engaged in fitness

Abstract

Sağlıklı yaşamak ve yaşa bağlı oluşabilecek sağlık sorunlarını aza indirebilmek için en temel etkenler beslenme ve fiziksel aktivedir. Bu çalışma fitness yapan bireylerin beslenme alışkanlıkları ve ergojenik destek kullanımlarına karşı tutumları arasındaki ilişkiyi ele alan nicel bir araştırmadır. Araştırmaya İstanbul'da bir vakıf üniversitesi spor merkezine devam eden 106 (%54.9) kadın 87 (%45.1) erkek olmak üzere toplam 193 kişi katılmıştır. Yaş ortalamaları ve eğitim durumlarına bakıldığında sırasıyla kadınların yaş otalamaları 24.21±6.64 yıl olup %71.7'sinin lisans mezunu olduğu ve erkeklerin 23.31±5.56 yıl olup %88.5'inin lisans mezunu olduğu ve her iki cinsiyette de bekarların %90 civarında olduğu bulunmuştur. Katılımcıların beden kütle indeksleri (BKİ) ortalamaları kadınlarda 22.36±3.70 kg/m², erkeklerde 23.60±3.45 kg/m² olarak tespit edilmiştir. Katılımcılara uygulanan anketlerde katılımcıların sosyodemografik özellikleri ile birlikte fiziksel aktivite durumları, beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeyleri, besin takviyelerine karşı inanç ve tutum düzeyleri, besin tüketim özellikleri belirlenmiştir. Katılımcıların fiziksel aktivitelerine ilişkin verilere bakıldığında, kadınların %41.5'inin, 1-3 yıl, erkeklerin ise %40.2'sinin 3-6 ay düzenli fiziksel aktivite yaptıkları tespit edilmiştir. Tercih edilen fiziksel aktivite türlerinin ise kadınlarda %34.9 oranında fitness, erkeklerde ise %49.4 oranında yürüyüş olduğu belirlenmiştir. Fiziksel aktivite yapma amaçlarının ise kadınlarda ağırlık kazanımı veya kas yapmak (%32.1), erkeklerde ise ağırlık kaybı (%34.5) şeklinde belirlenmiştir. Katılımcıların %77'sinin sporcu beslenme bilgi düzeyinin zayıf olduğu, büyük çoğunluğunun (%81) daha önce veya şu an ergojenik destek ürünü kullanmadığı belirlenmiştir. Ergojenik destek ürünleri kullanan katılımcılar arasında en yaygın kullanılan ergojenik desteğin protein (%8.8) ve kreatin (%9.8) olduğu saptanmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğunun ergojenik destek ürünlerini "kendi kararları" ile kullandıkları belirlenmiş olup, besin takviyelerine yönelik inanç düzeyleri ile beslenme bilgi düzeyi arasında istatistiki anlamlılık olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Bu çalışmada, fitness yapan bireylerin büyük çoğunluğunun yeterli düzeyde beslenme bilgisine sahip olmadığı ve beslenme süreçlerini genellikle yanlış bilgilerle, kendi kararlarına dayanarak yönlendirdikleri sonucuna varılmıştır. Katılımcıların eğitim düzeyleri arttıkça beslenme bilgi düzeylerinin arttığı gözlemlenmiştir. Kadın ve erkek katılımcıların karbonhidrat, protein ve yağ alımlarının referans değerlere uygun olduğu, günlük kolesterol ve sodyum alımlarının referans değerlerin üzerinde olduğu, tiamin alımlarının ise her iki grupta da referans değerlerin altında kaldığı tespit edilmiştir. Bu bulgular, fitness yapan bireylerde yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasının ve beslenme bilgi seviyelerinin artırılmasının halk sağlığı açısından önemli olduğunu göstermektedir.

Nutrition and physical activity are essential for living healthy and minimizing age-related health problems. This quantitative study examines the relationship between the nutritional habits of fitness-oriented individuals and their attitudes toward using ergogenic supplements. 193 people, 106 (54.9%) women and 87 (45.1%) men, who attend a foundation university sports center in Istanbul, participated in the study. When the average age and education status are examined, it is seen that the women are 24.21±6.64 years old, and 71.7% of them have a bachelor's degree. The men are 23.31±5.56 years old, and 88.5% have bachelor's degrees. It was found that around 90% of both genders are single. The participants' average body mass index (BMI) was 22.36±3.70 kg/m² for women and 23.60±3.45 kg/m² for men. In the surveys applied to the participants, the participants' sociodemographic characteristics, physical activity status, nutritional habits and knowledge levels, belief and attitude levels towards food supplements, and food consumption characteristics were determined. When the data on the participants' physical activities were examined, it was determined that 41.5% of women had regular physical activity for 1-3 years, and 40.2% of men had regular physical activity for 3-6 months. It was determined that the preferred types of physical activity were fitness in women (34.9%) and walking in men (49.4%). The purpose of physical activity was determined as gaining weight or building muscle in women (32.1%) and losing weight in men (34.5%). It was determined that 77% of the participants had poor knowledge of sports nutrition, and the vast majority (81%) had not used ergogenic support products before or currently. It was determined that the most commonly used ergogenic support among the participants who used ergogenic support products were protein (8.8%) and creatine (9.8%). It was determined that the vast majority of the participants used ergogenic support products "by their own decision," and it was found that there was no statistical significance between the belief levels toward nutritional supplements and the level of nutritional knowledge (p>0.05). In this study, it was concluded that the majority of individuals engaged in fitness activities do not have sufficient nutritional knowledge and generally direct their nutritional processes based on incorrect information and personal decisions. It was observed that as participants' educational levels increased, their nutritional knowledge also improved. The carbohydrate, protein, and fat intakes of both male and female participants were found to be in line with reference values, while their daily cholesterol and sodium intakes exceeded reference values, and thiamine intake remained below reference levels in both groups. These findings highlight the importance of promoting adequate and balanced nutritional habits and increasing nutritional knowledge among fitness participants for the benefit of public health.