Erişkin astımlı bireylerde obezitenin solunum fonksiyonları, akciğer difüzyon kapasitesi, fonksiyonel kapasite ve astım kontrolü üzerine etkisi = The effect of on respiratory functions, lung diffusion capacity, functional capacity and asthma control in adult asthmatic i̇ndividuals
Künye
Arslan E.N. (2024) Erişkin Astımlı Bireylerde Obezitenin Solunum Fonksiyonları, Akciğer Difüzyon Kapasitesi, Fonksiyonel Kapasite ve Astım Kontrolü Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Atlas Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İstanbulÖzet
Astım, geçmeyen öksürük, hırıltılı solunum, nefes darlığı veya egzersiz esnasında artan nefes darlığı gibi şikayetlerle seyredilmekte olup hava yollarının kronik inflamatuar bir hastalığıdır. Obezite, vücuda besinler ile alınan besin öğelerinin oluşturduğu gücün harcanan güçten fazla olmasından kaynaklanan ve beden de oluşan yağ kütlesinin artması ile karakterize olan bir kronik hastalıktır. Beden kilo artışı ile oluşan yağ dokusunun toraks ve abdominal sistemde mekanik bir bası oluşturması sonucunda solunum hareketinin kısıtlandığı ileri sürülmektedir. Kısıtlanma ile azalan hava yolu solunum hacmini ve akciğer kapasitesini azaltmaktadır. Ayrıca; obezite ve astım arasındaki ilişki tam olarak açıklanmasa da obezitenin akciğerler üzerindeki inflamatuar etkisi ve mekanik etkisi olası etkiler olarak düşünülmektedir. Literatürde; astım hastalarında obezite grupları ile yapılan çalışmalarda fazla kilonun nefes almada zorluk yaşadıkları ve astım ataklarının arttığı belirtilmiştir. Bu nedenle; çalışmamızda erişkin astımlı bireylerde obezitenin solunum fonksiyonları, akciğer difüzyon kapasitesi, fonksiyonel kapasite ve astım kontrolü üzerine etkisini saptamayı amaçladık. Çalışmamıza, Şişli Kolan International Hospital, Göğüs Hastalıkları Bölümü'nde astım tanısı ile takip edilen, dahil edilme kriterlerine uyan ve gönüllülük esası ile çalışmaya katılmayı kabul eden 50 hasta dahil edildi. Hastalar obez olan ve olmayan astım hastaları olarak iki gruba ayrıldı. Tüm hastaların Beden Kütle İndeksi (BKİ), Astım Kontrol Testi (AKT), Solunum Fonksiyon Testi (SFT), Akciğer Difüzyon Kapasitesi (DLCO) ve Altı Dakika Yürüme Testi (6DYT) ölçümleri yapıldı. Veri analizi için SPSS v.26 programı kullanıldı. Shapiro-Wilk testi verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini analiz etmek için kullanıldı. X2- testi ile niteliksel değişkenlerin analizi yorumlandı. Normal dağılım gösteren sayısal verilerde gruplar arası karşılaştırmada Indepedent Sample T-testi kullanıldı. Normal dağılım göstermeyen gruplar arası karşılaştırmalarda Mann Whitney U testi kullanıldı. Sağlıklı popülasyon verileri ile karşılaştırmak için One Sample T testi kullanıldı. Veriler arasındaki ilişki değerlendirmesi, Pearson veya Spearman korelasyon testi ile değerlendirildi. Tüm analizler için istatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edildi. Çalışmadaki gruplar arasında kilo ve beden kütle indeksi dışındaki parametreleri arasında anlamlı bir fark saptanmadı. Obez grup ve obez olmayan gruptaki hastalarda astım hastalık şiddeti, AKT ve hastaların ilaç kullanımları arasında anlamlı bir fark saptanmadı. Yetişkin obez astımlı bireyler ile obez olmayan astımlı bireyler arasında SFT ve DLCO sonuçlarında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0.05). Çalışmadaki grupların 6DYT testi değerlerini karşılaştırılmasında obez ve obez olmayan astım hastalarının gruplar arasında SpO2 bitiş değerlerinde (p=0.045), SKB başlangıç (p =0.017) ve bitiş (p= 0.002) değerlerinde, solunum frekansı bitiş değerlerinde (P=0.002), dispne ve yorgunluk algısını başlangıç (p=0.004, p= 0.0.18) ve bitiş (p =0.010, p=0.026) değerlerinde, bacak ağrısının bitiş değerlerinde (p= 0.045) ve yürüme mesafesinde (p=0.038) istatistiksel anlamda bir fark bulundu. BKİ'nin SFT, DLCO ve fonksiyonel kapasite arasındaki ilişkiyi incelediğimizde ise BKİ ve 6DYT mesafesi arasında orta düzeyde anlamlı korelasyon saptandı (r=-0.592, p= 0.028). Sonuç olarak; astım hastalarında hastalık şiddeti hafif düzeyde olsa bile fonksiyonel kapasitenin sağlıklı popülasyon verileri ile kıyaslandığında etkilendiği çalışmamızda gösterilmiştir. Obezitesi olan ve olmayan astımlı hastalarda solunum fonksiyonel kapasite parametrelerinde ve astım kontrolü arasında fark olmamasına rağmen fonksiyonel kapasite gibi yaşam belirleyicilerinden biri olan parametrede anlamlı farklar tespit edilmiştir. Bu da astım hastalarda obezitenin yaşam beklentisi açısından önemini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Astım, Akciğer Difüzyon Kapasitesi, Solunum Fonksiyonu, Obezite, Fonksiyonel Kapasite Asthma is a chronic inflammatory disease of the airways characterized by persistent cough, wheezing, shortness of breath or shortness of breath that increases during exercise. Obesity is a chronic disease characterized by an increase in body fat mass caused by the excess of the power generated by the nutrients taken into the body with food over the power expended. It is claimed that respiratory movement is restricted as a result of mechanical compression of the thorax and abdominal system by the adipose tissue formed by weight gain in the body. The reduced airway with restriction reduces respiratory volume and lung capacity. In addition, although the relationship between obesity and asthma has not been fully explained, the inflammatory and mechanical effects of obesity on the lungs are considered as possible effects. In the literature; in studies conducted with obesity groups in asthma patients, it has been reported that overweight patients have difficulty in breathing and asthma attacks increase. Therefore, we aimed to determine the effect of obesity on pulmonary function, lung diffusion capacity, functional capacity and asthma control in adult asthmatic subjects. In our study, 50 patients who were followed up in the Department of Chest Diseases, Sisli Kolan International Hospital, with a diagnosis of asthma, met the inclusion criteria and voluntarily agreed to participate in the study were included. Patients were divided into two groups as obese and non-obese asthma patients. Body Mass Index (BMI), Asthma Control Test (ACT), Pulmonary Function Test, Lung Diffusion Capacity (DLcO) and Six Minute Walking Test (6MWTM) were measured in all patients. SPSS v.26 program was used for data analysis. Shapiro-Wilk test was used to analyze whether the data were normally distributed. The analysis of qualitative variables was interpreted with X2-test. Indepedent Sample T-test was used for comparison between groups in numerical data showing normal distribution. Mann Whitney U test was used for comparisons between groups that did not show normal distribution. One Sample T test was used to compare with healthy population data. The relationship between the data was evaluated by Pearson or Spearman correlation test. Statistical significance level was accepted as p<0.05 for all analyzes. No significant difference was found between the groups in the study except for weight and body mass index. There was no significant difference between the severity of asthma disease, ACT and medication use of the patients in the obese and non-obese groups. No significant difference was found in SFT and DLCO results between adult obese asthmatic subjects and non-obese asthmatic subjects (p>0.05). When the 6DYT test values of the groups in the study were compared, no significant difference was found between obese and non-obese asthma patients in SpO2 end values (p=0.045), SDB initial (p=0.017) and end (p=0.002) values, respiratory frequency end values (P=0. 002), dyspnea and fatigue perception at baseline (p=0.004, p= 0.0.18) and end (p=0.010, p=0.026), leg pain at end (p= 0.045) and walking distance (p=0.038). When we examined the relationship between BMI and SFT, DLCO and functional capacity, a moderate significant correlation was found between BMI and 6DYT distance (r=-0.592, p=0.028). In conclusion, our study showed that functional capacity is affected in asthma patients even if the severity of the disease is mild when compared with healthy population data. Although there was no difference in respiratory functional capacity parameters and asthma control in asthmatic patients with and without obesity, significant differences were found in one of the life determinants such as functional capacity. This shows the importance of obesity in terms of life expectancy in asthma patients. Keywords: Asthma, Lung Diffusion Capacity, Pulmonary Function, Obesity, Functional Capacity