Hipertansiyonu olan yetişin bireylerde dash diyet kalite ölçeği ve beslenme bilgi düzeyinin değerlendirilmesi = Evaluation of dash diet quality and nutritional knowledge level in adult with hypertension

Abstract

Bu araştırmada hipertansiyon hastalarının DASH diyet kalitelerinin ve beslenme bilgi düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nisan-Kasım 2023 tarihleri arasında bir sağlık kurumunun dahiliye polikliniğine başvuran 21-65 yaş arasındaki hipertansiyon hastaları ile yüz yüz anket yöntemi ile yapılan bu çalışmaya 110'u kadın, 67'si erkek toplamda 177 kişi katılmıştır. Araştırmaya katılan hastaların demografik özellikleri "Genel Bilgiler Formu" ile, DASH diyet kalitelerinin ölçümü "DASH-Q" ölçeği ile, beslenme bilgi düzeylerinin ölçümü ise "YETBİD" ölçeği ile araştırmacı tarafından katılımcılar ile soru cevap yapılarak kaydedilmiştir. Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması kadın ve erkeklerde sırasıyla 52.11±9.68 ve 57.09±7.11 yıldır. Erkeklerin ağırlık ve boy ortalaması 83.16±11.78 kg ve 172.91±7.43 cm, kadınların; 77.11±12.67 kg ve 160.24±6.64 cm'dir. BKİ ortalamaları ise kadınlarda 30.15±5.44 kg/m2, erkeklerde 27.80±3.51 kg/m2 bulunmuştur. Katılımcıların DASH-Q puanları incelendiğinde %44.6'sının orta, %54.2'sinin düşük ve yalnızca %1.1'inin yüksek diyet kalitesine sahip olduğu görülmüştür. YETBİD ölçeğinde 177 kişi arasında 12 kişi çok iyi bilgi seviyesinde, 28 kişi çok iyi besin tercihi kategorisindedir. Temel Beslenme ve Besin-Sağlık Bilgisi ölçeğine yanıt veren kişilerin %5.6'sı kötü bilgi seviyesine sahiptir. Besin Tercihi ölçeğinde ise katılımcıların %11.3'ünün kötü besin tercihi seviyesinde olduğu saptanmıştır. Bu çalışma sonucunda, Hipertansiyon hastalarının büyük bir çoğunluğunun yeterli düzeyde beslenme bilgisine sahip olmadığı sonucuna varılmıştır. Hipertansiyon hastalığı, koroner kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları ve inme gibi rahatsızlıklara sebep olma riski açısından yüksek mortalite ve morbidite oranına sahiptir. Dolayısıyla hipertansiyonun tanı ve tedavisi halk sağlığının korunması ve iyileştirilmesi açısından önemlidir. Hipertansif bireylerin beslenme bilgi seviyelerinin arttırılması ve beslenme tedavisinin önemi konusunda bilinçlendirilmesi gereklidir. Anahtar Kelimeler: Bilgi düzeyi, DASH diyeti, hipertansiyon, kan basıncı

This research's aim is to determine the DASH diet quality score the adults and to survey nutritional knowledge levels of hypertension patients. Totally, 177 adult participated to study, of which 110 women and 67 men. It was conducted by face-to-face survey method with hypertension patients between the ages of 21-65 who applied to the internal medicine clinic of a health institution between April and October 2023. the patients participating in the study were measured with the "General Information Form", DASH diet quality was measured with the "DASH-Q" scale, and nutritional knowledge levels were measured with the "YETBİD" scale. The researcher recorded these scales through a question-answer conversation with the participant. The mean age of participating patients was 52.11±9.68 years for women and 57.09±7.11 years for men. While the mean weight and height of men was 83.16±11.78 kg and 172.91±7.43 cm, for women; it was 77.11±12.67 kg and 160.24±6.64 cm. The mean BMI that found for women was 30.15±5.44 kg/m2 and 27.80±3.51 kg/m2 for men. When the DASH-Q score of the participants were examined, it was seen that 44.6% of the participants had medium diet quality, 54.2% had low and only 1.1% had high diet quality. In the research, 12 adults were evaluated as very good in knowledge level and 28 adults were evaluated as very good in food preference according to the YETBID scale. According to Base Nutrition and Nutrition-Health Knowledge scale 5.6% of the participants were found to have poor knowledge level. In the Food Preference scale, it was detected that 11.3% of the participants had a poor food preference level. It was concluded that the majority of Hypertension patients participating in the study did not have sufficient nutritional knowledge. Hypertension disease has a high mortality and morbidity rate in terms of the risk of causing coronary heart diseases, kidney diseases and strokes. Therefore, the diagnosis and treatment of hypertension is important in order to protect and improve public health. It is essential to increase the nutritional knowledge of hypertensive individuals and to awake their awareness about the importance of nutritional treatment.