Okul öncesi dönemde otizmli çocukların iletişim becerilerinin değerlendirilmesi = Evaluation of communication skills of children with autism in preschool period

Abstract

Bu araştırmada, okul öncesi dönemde OSB'li olan çocukların iletişimsel katılım becerilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ile tipik gelişim (TG) gösteren çocukların iletişimsel katılım becerileri karşılaştırılmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın önemi; OSB'li olan çocukların iletişim becerilerinde yaşanan sorunları belirlemek ve saptanan problemlerin dil ve konuşma terapilerinde giderilmesine kaynak oluşturmaktır. Araştırma, yüz yüze ebeveyn ve klinisyen görüşmeleriyle gerçekleştirilmiştir. Katılımcı deney grubunu; özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde eğitim alan 20 -72 aylık OSB tanısı olan çocuklar ve ebeveynleri oluşturmaktadır. Katılımcı kontrol grubunu; kreş ya da anaokuluna gitmeye devam eden 20-72 aylık tipik gelişim gösteren çocuklar ve ebeveynleri oluşturmaktadır. Çalışmaya OSB tanılı 66 çocuk ve Tipik Gelişim (TG) gösteren 68 çocuk dahil edilmiştir. Araştırmada kullanılması için, "Gönüllü Onam Formu", "Demografik Bilgi Formu" ve "FOCUS- 34-TR" ölçeği olmak üzere 3 adet form kullanılmıştır. Araştırmaya katılan ebeveynler 3 formu da doldururken dil ve konuşma terapistleri ve anaokulu öğretmenleri ''Gönüllü Onam Formu'' ve ''FOCUS-34-TR'' ölçeği doldurulmuştur. Nitel veriler sayı ve yüzde, nicel veriler ise ortalama, standart sapma, ortanca, minimum ve maksimum istatistikleri ile özetlenmiştir. Bağımsız iki örneklem karşılaştırmaları yeterli örneklem büyüklüklerinde t testi ile aksi halde Mann Whitney U testi ile çözümlenmiştir. Bağımsız ikiden çok grup karşılaştırmaları ise Kruskall-Wallis H testi ile yapılmıştır. Anlamlılık düzeyi için 0.05 kabul edilmiştir. İstatistiksel çözümlemeler SPSS (versiyon 26) programı ile yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, OSB grubu çocukların dil gelişiminde TG grubuna göre genel olarak daha geri olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bu durum, OSB'nin dil gelişimi üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu göstermektedir. Araştırmanın bulguları, OSB ve TG olan çocukların dil gelişimini etkileyebilecek faktörleri de ortaya koymaktadır. Bu faktörler arasında ebeveyn eğitimi, doğum şekli ve hamilelik sırasında ilaç kullanımı sayılabilir.

In this study, it was aimed to examine the communicative participation skills of preschool children with ASD. In the study, the communicative participation skills of children with ASD and children with typical development (TD) were compared. In this direction, the importance of the study is to determine the problems experienced in the communication skills of children with ASD and to provide a source for the elimination of the identified problems in speech and language therapies. The research was conducted through face-to-face parent and clinician interviews. Participant experimental group consists of children that diagnosed with ASD between the ages of 20 and 72 months who receive education in a special education and rehabilitation center, and their parents. Participant control group consists of typically developing children aged 20-72 months who continue to attend nursery or kindergarten and their parents. The study included 66 children diagnosed with ASD and 68 children with typical development (TD). Three forms, namely "Voluntary Consent Form", "Demographic Information Form" and "FOCUS-34-TR" scale were used in the study. While the parents participating in the study filled out all 3 forms, speech and language therapists and kindergarten teachers filled out the "Voluntary Consent Form" and the "FOCUS-34-TR" scale. Qualitative data were summarised with numbers and percentages, and quantitative data were summarised with mean, standard deviation, median, minimum and maximum statistics. Independent two- sample comparisons were analysed with t-test at adequate sample sizes, otherwise Mann Whitney U test was used. Independent comparisons of more than two groups were analysed by Kruskall-Wallis H test. 0.05 was accepted for significance level. Statistical analyses were performed with SPSS (version 26) programme. According to the findings of the study, it was found that ASD group children were generally more retarded in language development than the TD group. This shows that ASD has a negative effect on language development (p<0,05). The findings of the study also reveal the factors that may affect the language development of children with ASD and TD. These factors include parental education, mode of delivery and medication use during pregnancy.